fbpx
HOME

Księga Przyjaciół

Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XVII)
Skierować sonet do psa (czyli niezwyczajnego adresata w pierwszej ćwierci XX stulecia) i ukryć to (zachować tylko w pozawierszowej wskazówce epistolarnej), opisać dzięki temu szczególnemu adresowi także własną kondycję, ludzką i poetycką, wobec przewagi Orfeusza, dopowiedzieć jeszcze skojarzenia nieoczywiste acz źródłowe (jak to z Ezawem i malowidłem Rembrandta). Rilke jest symbolistą, a jednocześnie bywa twórcą jedynych w swoim rodzaju metafor, olśniewających i nie do zapomnienia.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XVI)
To mój ulubiony sonet. Powiedzmy: jeden z tych dla mnie samej najważniejszych. Z tych, które były od początku, od pierwszej lektury Rilkego. W zawołaniu niemożliwym: „Tanzt die Orange” – „(Za)tańczcie pomarańczę” jest kwintesencja takiego ruchu ciała, jakiego ruchem słowa jest wiersz. Punkt esencjonalny. Ruch więcej czy ruch mniej byłby naruszeniem kunsztu. I naruszeniem sensu.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XV)
Rilke docieka, czy umarli chętnie stają się nawozem innego życia niż oni sami? [...] Od tego dociekania dochodzi poeta do kwestii fundamentalnej – kto jest władcą życia, kto jest jego panem (może jednak ten, kto udziela życia, a nie, kto zeń korzysta?) – która w oryginale brzmi wyjątkowo pięknie (nadmiar, wezbranie rymuje się tutaj z pocałunkiem).
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XIV)
Zapach, smak, barwa, dojrzałość i wszelkie między nimi synestezje przelewają się poza granice wyrażania – poeta próbuje je: a to powstrzymać trzykropkiem (poetycki inhibitor), a to przyszpilić wykrzyknikiem (poetycki gwóźdź), a to ujarzmić inaczej – dłuższą frazą, enumeracją. Uważa się, że sonet trzynasty, podobnie jak czternasty i piętnasty, tworzą triadę wierszy nawiązujących do owocowych martwych natur Cézanne’a i Pauli Modersohn-Becker.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XIII)
Rilke jest poetą wysokiego modernizmu (to wszyscy wiemy), lecz także progu nowoczesności – raz drażniącej i groźnej (tak w cyklu duinejskim), kiedy indziej inspirującej i zadziwiającej. Czasem nowoczesność jednocześnie drażni i inspiruje – poetę.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XII)
W sonetach zdarzają się wizje zupełnie skądinąd. Jak ta w jedenastym części pierwszej, przywodząca osobom urodzonym w polszczyźnie na myśl "Assuntę" Norwida. Assuntę, czyli odmieniające człowieka patrzącego - spojrzenie ku niebu.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XI)
Gdy pięćdziesiąt pięć sonetów powstaje w ciągu jednego miesiąca (najkrótszego w roku, a rok 1922 nie był przestępny), można mówić o cudzie twórczym. Można sobie też jednak wyobrazić, że istniały takie chwile, gdy Rilke, zwłaszcza piszący kilkadziesiąt wierszy przez cztery dni, musiał wziąć głębszy oddech. Wtedy pojawiał się ów, jedyny w swoim rodzaju, ton uspokojenia, swego rodzaju godzina myśli. Takim czasem, wyjętym z gorączki twórczej, czasem spadku temperatury tworzenia, czasem głębokiej i spokojnej refleksji jest sonet, o którym dziś tutaj piszę.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (X)
Sonet o ucztowaniu z umarłymi [...] O witalnej mocy maku, snu, pamięci. O życiu w pieśni. I ta piękna nić – życiodajna – snuta między poetami: Rilke bierze przędzę Goethego (a potem – chyba – tę Rilkego przejmuje Paul Celan w "Maku i pamięci"), Jastrun podejmuje formułę Mickiewiczowską, lecz przecież brzmi tu także Norwid, ten z "Rzeczy o wolności słowa", ten u którego trzeba wydrzeć jasność ciemności (a nie rozlać ją na tło) – to istota tworzenia. I my, którzy możemy z podziwem dotykać materii przez nich utkanej.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (IX)
Bohaterką tego sonetu jest nimfa Byblis / Byblida, mitologiczna personifikacja „skargi”. Jej historię opowiada Owidiusz w "Metamorfozach". [...] Być może, wielkie, graniczne cierpienie nimfy Byblis chroni nas – tak sugerować się zdaje Rilke w ostatniej konstatacji sonetu. Sławi ją poeta, gdyż jej ból, ból nie do zniesienia, jest nam mityczną osłoną przed naszymi cierpieniami.
Więcej
Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (VIII)
Sonet siódmy części pierwszej rozpoczyna się mocnym wezwaniem do sławienia, kończy inkarnacją, owocobraniem w sieniach domeny Śmierci. Rilke czyni to w słowach najstaranniej dobranych, acz nie wysilonych; one same – swym brzmieniem i współ-brzmieniem, rytmem i układem – sławią byt, innej władzy niepodległe. Ta domena afirmacji zostanie radykalnie naruszona już w sonecie następnym, ósmym, kiedy pojawi się nimfa żalu, nimfa żałobnego płaczu, Skarga, znana nam z "Elegii duinejskich".
Więcej
Autorzy
Poczta redakcyjna
Anna Arno
Świadectwa
Piotr Anderszewski
Andrzej Bart
Paweł Bem
Ewa Bieńkowska
Beata Bolesławska-Lewandowska
Stefan Chwin
Dariusz Czaja
Józef Czapski
Krzysztof Czyżewski
Janusz Degler
Jakub Dolatowski
Patrick Leigh Fermor
Aleksander Fiut
Andrzej Franaszek
Renata Gorczyńska
Ewa Górniak Morgan
Irena Grudzińska-Gross
Jacek Hajduk
Paweł Hertz
Eva Hoffman
Hugo von Hofmannsthal
Jerzy Illg
Paweł Kądziela
Agnieszka Kania
Ireneusz Kania
Wojciech Karpiński
Stanisław Kasprzysiak
Wojciech Kass
Jan Maria Kłoczowski
Piotr Kłoczowski
Paweł Kłoczowski
Andrzej Stanisław Kowalczyk
Dorota Kozińska
Katarzyna Kuczyńska-Koschany
Elżbieta Lempp
Małgorzata Łukasiewicz
Janusz Majcherek
Wojciech Majcherek
Maciej Miłkowski
Piotr Mitzner
Robert Morgan
Paweł Muratow
Zygmunt Mycielski
Mikołaj Nowak-Rogoziński
Joanna Olczak-Ronikier
Agnieszka Papieska
Robert Papieski
Przemysław Pawlak
Anna Piwkowska
Ewa Pobłocka
poczta redakcyjna
Marek Radziwon
Joanna Rolińska
Alicja Rosé
Marcin Sabiniewicz
Annemarie Schwarzenbach
ks. Jan Sochoń
Jerzy Stempowski
Marian Sworzeń
Adam Szczuciński
Dawid Szkoła
Michał Szymański
Teresa Tomsia
Bogdan Tosza
Joanna Ugniewska
Artur Urban
Henryk Urbanek
Miłosz Waligórski
Krzysztof A. Worobiec
Teresa Worowska
Marta Wyka
Adam Zagajewski
Marek Zagańczyk
Jan Zieliński
Najczęściej czytane
Jeleński: album rodzinne
„Złote gwoździe” Bohdana Paczowskiego
Los Grassmanna
Kim była Scarlett Panufnik?
Z zapisków pianisty (I)
Towarzyski pustelnik
Moje Zakopane
Pięć gwiazdek
Tajemnica nestorki
Dobrze nastrojony fortepian
100 lat Kota Jeleńskiego
Cenimy państwa prywatność
Ustawienia ciastek
Do poprawnego działania naszej strony niezbędne są niektóre pliki cookies. Zachęcamy również do wyrażenia zgody na użycie plików cookie narzędzi analitycznych. Dzięki nim możemy nieustannie ulepszać stronę. Więcej informacji znajdą państwo w Polityce Prywatności. Więcej.
Dostosuj Tylko wymagane Akceptuj wszystko
Ustawienia ciastek
Dostosuj zgody
„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Pliki cookie Google dla zalogowanych użytkowników.
Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.
Nazwa:
lets-make-cookies_consent
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
rok
Opis:
Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.
Nazwa:
lets-make-cookies_categories
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
rok
Opis:
Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.
Nazwa:
_GRECAPTCHA
Domena:
.google.com
Czas trwania:
6 miesięcy
Opis:
Służy do ochrony przed spamem.
Przechowują dane narzędzi analitycznych, np.: Google Analytics.
Nazwa:
_ga[_customname]
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
rok
Opis:
Rejestruje nowy identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej
Nazwa:
_gat[_customname]
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
dzień
Opis:
Plik używany jest do kontrolowania liczby żądań przeglądarki użytkownika do serwera.
Nazwa:
_gid
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
dzień
Opis:
Rejestruje identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej.
Przechowują dane związane z działaniem reklam.
Nazwa:
_fbp
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
3 miesiące
Opis:
Służy do zapisywania i śledzenia danych o wizytach użytkownika.
Nazwa:
fr
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
3 miesiące
Opis:
Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.
Nazwa:
IDE
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
13 miesięcy (EOG)
Opis:
Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.
Nazwa:
_gcl_au
Domena:
/wydawnictwoproby.pl
Czas trwania:
90 dni
Opis:
Plik służy do przechowywania danych o interakcjach i śledzenia konwersji.
Nazwa:
NID
Domena:
.google.com
Czas trwania:
6 miesięcy
Opis:
Służy do dostarczania reklam, retargetowania i przechowywania preferencji użytkownika.
Nazwa:
RUL
Domena:
.google.com
Czas trwania:
12 miesięcy
Opis:
Służy do weryfikacji poprawności wyświetlania reklam w witrynie.
Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami.

Brak plików cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych.

Brak plików cookies.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystko
Ustawienia ciastek