Księga Przyjaciół

Maciej Miłkowski Świat powieści Harry’ego Mulischa

Poszukiwanie „starego powietrza”, jakiejś duchowej esencji nieodległej przeszłości – ale jednak przeszłości – jest główną ambicją pisarską Mulischa. Siła jego pisarskiej techniki polega między innymi na tym, że pokazuje przeszłość jako teraźniejszość – III Rzeszę jako fakt na wskroś współczesny, Hitlera jako bohatera naszych czasów, traumy wojenne jako działające nie z otchłani przeszłości – ale bezpośrednio z chwili obecnej. „Jestem II wojną światową” – powiedział gdzieś Mulisch i to jest bardzo dobre credo całego jego pisarstwa. W którejś z powieści pisze, że II wojna światowa skończy się, kiedy rodzice znów zaczną nadawać dzieciom imię Adolf. Czyli jeszcze się nie skończyła i prędko się nie skończy.

Więcej

Piotr Mitzner Co powiedział Strawiński

Igor Strawiński przyjechał do Warszawy w listopadzie 1924 roku. Dyrygował swoim „Scherzem fantastycznym” i suitą z „Pulcinelli”, zagrał „Koncert fortepianowy”. Wykonano też suity z „Ognistego ptaka” i „Pietruszki”. Karol Szymanowski próbował przygotować polską publiczność do spotkania z muzyką artysty o „wysokim stanowisku w sztuce europejskiej”, ale nie specjalnie mu się udało. Recenzenci marudzili, pisali o „kakofonii” i o „chorej wyobraźni” kompozytora. Nawet Jarosław Iwaszkiewicz podkreślał swój dystans do tej muzyki, drażnił go antyromantyzm autora „Święta wiosny”, choć przecież jako poeta dionizyjski powinien był ją cenić.

Więcej

Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (IX)

Bohaterką tego sonetu jest nimfa Byblis / Byblida, mitologiczna personifikacja „skargi”. Jej historię opowiada Owidiusz w "Metamorfozach". [...] Być może, wielkie, graniczne cierpienie nimfy Byblis chroni nas – tak sugerować się zdaje Rilke w ostatniej konstatacji sonetu. Sławi ją poeta, gdyż jej ból, ból nie do zniesienia, jest nam mityczną osłoną przed naszymi cierpieniami.

Więcej

Jakub Dolatowski Koszony las, silva caedua

Lulki przyszły z Turcji i stron ościennych, bo antypka tam właśnie jest u siebie, porastając „miejsca płonne i skwarne”, jak to ujął w połowie XIX w. jeden z krakowskich botaników. Skąd brano pędy tak proste, zdatne na długie cybuchy? Sposób był i jest jeden [...] ścina się mocne, długie, odrastające po kilka lub kilkanaście w pęku – gałęzie czy niezbyt jeszcze grube konary drzewa, które uprzednio, przed kilkoma sezonami, przycięto tuż nad ziemią. Tę robotę można powtarzać i powtarzać, przez dziesiątki lat. Jeszcze i teraz można znaleźć, w cieplejszych stronach kontynentu, pola ze stojącymi w rzędach antypkowymi niziutkimi pieńkami – albo widzimy je z odrastającymi właśnie prętami (współcześnie te idą już nie na lulki, a na laski lub „lufki” do papierosów) albo ze zgrubieniem, „łysą” główką na szczycie, bo jest właśnie po zbiorach, gdy całą plantację przycięto.

Więcej

Świadectwa Ewa Hryniewicz-Yarbrough „«Stoner» Johna Williamsa”

Analizując sukces "Stonera" łatwo dojść do wniosku, że większość czytelników dobrej literatury przedkłada doskonałość tradycyjnej formy nad poszukiwania formalne, szczególnie wtedy, gdy powieść jest bogatą i przejmującą opowieścią i ukazuje „ludzkie serce w konflikcie z samym sobą”, by posłużyć się cytatem z mowy noblowskiej Williama Faulknera. W swoim głęboko ludzkim i humanitarnym przesłaniu, "Stoner" poszerza nasze rozumienie człowieka i wspólnego nam losu - życia, miłości, śmierci. Daje też czytelnikowi to, co Harold Bloom określa jako „trudną przyjemność”.

Więcej

Ewa Bieńkowska Z pamiętnika egotystki (IV)

Kiefer co dziesięciolecie zmieniał pracownię i jej geograficzne położenie. Musiał już wtedy liczyć się wśród artystów współczesnych – sam powiada, że sławę dała mu Ameryka (i że Niemcy go odrzuciły) – i dużo zarabiać. Pracownie, z biegiem czasu, były coraz bardziej niesłychane, na rozległych terenach, na których wybudowane zostały całe nowe światy, kolonie hangarów, gdzie parkują dźwigi i transportery, opustoszałe miasta składające się z pochyłych wież, puste zabudowania więzienne z wewnętrznym podwórkiem, na które wychodzą okna niezliczonych pięter. [...] Po kilku pracowniach w lesistych okolicach w Niemczech w filmie pokazana jest bajeczna domena na południu Francji, Barjac, 40 hektarów przemienionych w oddzielny świat artysty. I teren niedaleko Paryża, Croissy, gdzie rozmnożyły się, w jakimś niepokojącym ogołoceniu, pizańskie wieże. Artystą zdaje się rządzić gorączka budowniczego nieznanych rzeczywistości, jakby potrzebował iść coraz dalej w pochłanianiu i wyludnianiu form. Przypomina mi się – nie jako określony sens, lecz jak brzmienie – "Wyludniacz" Becketta.

Więcej

Elżbieta Lempp Galeria jednej fotografii (37)

Jak w antycznych czasach, Koloseum gromadzi widzów, ale w styczniową niedzielę 2011, gladiatorzy nie byli na arenie. Maszerowali skrajem ulicy, ku uciesze, zgromadzonych na chodnikach gapiów. Pochód, pobrzękujących łańcuchami muskularnych wojowników, obserwowałam z górnej, widokowej platformy Hop-On Hop-Off busa.

Więcej

Świadectwa Barbara Kalinowska „Zaczepić oko na Nachcie”

Wigilia wernisażu w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce. Obrazy wiszą na ścianach, akceptujemy ich układ, umieszczamy podpisy, sprawdzamy czystość muzealnych sal. Jeszcze tylko najważniejsze: oświetlenie. Zobaczyć Nachta we właściwym świetle, to najlepsze, co można zrobić dla jego obrazów. Pytam oświetleniowca, stojącego na drabinie, co myśli o Nachtowych płótnach. Słyszę w odpowiedzi: „Z tymi obrazami to trochę tak jak z muzyką. Jazzman gra milion dźwięków dla kilku osób, a rockman kilka dźwięków dla miliona osób”. Oddycham. Uroczyście wynosimy drabinę.

Więcej

Michał Szymański Skrawki z archiwum (I)*

Zamazane kartki i koperty poklejone taśmą są dowodem na istnienie. Ich sens spełnił się i wyczerpał w chwili pisania, w akcie, który był Simonowi do czegoś potrzebny, może utrzymywał go na powierzchni, pozwalał przetrwać kolejną noc. Dla odbiorcy nie zostało prawie nic. Nie wiem, czy Miłosz poświęcił im choćby odrobinę uwagi. Ale lubię wyobrażać sobie, że któregoś dnia rozłożył listy na biurku i pomyślał z przerażeniem, że oto leżą przed nim wnętrzności poezji, jej poskręcane jelita, płuca, nerki, narządy rodne, czarne skrzepy, tak to naprawdę wygląda, to kryje się pod gładkimi, jasnymi strofami zapisywanymi wczesnym rankiem.

Więcej

Teresa Tomsia Przeczucia. Nie sposób zajrzeć głębiej

Mój przyjaciel miał podobnie wydatne usta, przeważnie były rozchylone z zadziwienia niedostępnym, tajemniczym, nieprzeniknionym pięknem świata. Tkwił przed obrazami długie godziny i wpatrywał się w nie z podziwem – milcząc, stając się jakby częścią rzeczy oglądanej. Nosił z sobą zwykle książkę, nie chcąc zmarnować ani chwili bez lektury i zachwytu cytatem. Wnikał intensywnie w głąb siebie dzięki czytaniu, godząc się na niejedną utratę relacji z innymi. Trwał na krawędzi możliwego, powtarzając zapamiętane strofy, jakby próbował mocy przypowieści i czekał odpowiedzi słowa niewidzialnego. Samotnie szukał nowego głosu, niezależnego spojrzenia, zapisywał przeczucia w notatniku i czekał na znak, który wciąż nie nadchodził.

Więcej

To, co zazwyczaj nazywamy przyjaźnią i przyjaciółmi, to są jeno znajomości i zażyłości zawiązane dla jakiejś okazji lub dogodności. W przyjaźni, o której mówię, zlewają się one i stapiają jedna z drugą w aliażu tak doskonałym, że zacierają i gubią bez śladu szew, który je połączył […]. „Bo to był on; bo to byłem ja”.
Michel de Montaigne

Najczęściej czytane

Jeleński: album rodzinne

„Złote gwoździe” Bohdana Paczowskiego

Kim była Scarlett Panufnik?

Los Grassmanna

Z zapisków pianisty (I)

Towarzyski pustelnik

Tajemnica nestorki

Moje Zakopane

Pięć gwiazdek

Dobrze nastrojony fortepian

100 lat Kota Jeleńskiego

Autorzy

Poczta redakcyjna

Anna Arno

Świadectwa

Piotr Anderszewski

Andrzej Bart

Paweł Bem

Ewa Bieńkowska

Beata Bolesławska-Lewandowska

Stefan Chwin

Dariusz Czaja

Józef Czapski

Krzysztof Czyżewski

Janusz Degler

Jakub Dolatowski

Patrick Leigh Fermor

Aleksander Fiut

Andrzej Franaszek

Renata Gorczyńska

Ewa Górniak Morgan

Irena Grudzińska-Gross

Jacek Hajduk

Paweł Hertz

Eva Hoffman

Hugo von Hofmannsthal

Jerzy Illg

Paweł Kądziela

Agnieszka Kania

Ireneusz Kania

Wojciech Karpiński

Stanisław Kasprzysiak

Wojciech Kass

Jan Maria Kłoczowski

Piotr Kłoczowski

Paweł Kłoczowski

Andrzej Stanisław Kowalczyk

Dorota Kozińska

Katarzyna Kuczyńska-Koschany

Elżbieta Lempp

Jarosław Ławski

Małgorzata Łukasiewicz

Janusz Majcherek

Wojciech Majcherek

Maciej Miłkowski

Piotr Mitzner

Robert Morgan

Paweł Muratow

Zygmunt Mycielski

Mikołaj Nowak-Rogoziński

Joanna Olczak-Ronikier

Agnieszka Papieska

Robert Papieski

Przemysław Pawlak

Anna Piwkowska

Ewa Pobłocka

poczta redakcyjna

Marek Radziwon

Joanna Rolińska

Alicja Rosé

Marcin Sabiniewicz

Annemarie Schwarzenbach

ks. Jan Sochoń

Jerzy Stempowski

Marian Sworzeń

Adam Szczuciński

Dawid Szkoła

Michał Szymański

Teresa Tomsia

Bogdan Tosza

Joanna Ugniewska

Artur Urban

Henryk Urbanek

Miłosz Waligórski

Krzysztof A. Worobiec

Teresa Worowska

Marta Wyka

Adam Zagajewski

Marek Zagańczyk

Jan Zieliński

„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Pliki cookie Google dla zalogowanych użytkowników.

Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.

Nazwa:

lets-make-cookies_consent

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Nazwa:

lets-make-cookies_categories

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Nazwa:

_GRECAPTCHA

Domena:

.google.com

Czas trwania:

6 miesięcy

Opis:

Służy do ochrony przed spamem.

Przechowują dane narzędzi analitycznych, np.: Google Analytics.

Nazwa:

_ga[_customname]

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Rejestruje nowy identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej

Nazwa:

_gat[_customname]

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

dzień

Opis:

Plik używany jest do kontrolowania liczby żądań przeglądarki użytkownika do serwera.

Nazwa:

_gid

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

dzień

Opis:

Rejestruje identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej.

Przechowują dane związane z działaniem reklam.

Nazwa:

_fbp

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

3 miesiące

Opis:

Służy do zapisywania i śledzenia danych o wizytach użytkownika.

Nazwa:

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

3 miesiące

Opis:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Nazwa:

IDE

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

13 miesięcy (EOG)

Opis:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Nazwa:

_gcl_au

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

90 dni

Opis:

Plik służy do przechowywania danych o interakcjach i śledzenia konwersji.

Nazwa:

NID

Domena:

.google.com

Czas trwania:

6 miesięcy

Opis:

Służy do dostarczania reklam, retargetowania i przechowywania preferencji użytkownika.

Nazwa:

RUL

Domena:

.google.com

Czas trwania:

12 miesięcy

Opis:

Służy do weryfikacji poprawności wyświetlania reklam w witrynie.

Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami.

Brak plików cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych.

Brak plików cookies.

Brak zgody.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystko