Księga Przyjaciół

Dariusz Czaja Pandemia i wirus apokalipsy

Z perspektywy antropologicznej, najbardziej może zdumiewającą cechą epidemii koronawirusa była reaktywacja sytuacji i zachowań znanych z historycznych opisów moru. Odrodzenie archaiki w samym sercu nowoczesności. Oto bowiem w technologicznie zorientowanej współczesności, okablowanej po sufit, podbijającej kosmos i wykorzystującej na co dzień najnowsze techniki leczenia, pojawia się znienacka niewidzialna moc, której ujarzmić nie sposób. Okazało się, że zbiorowe reakcje na spotkanie z niewiadomym zastanawiająco przypominały te, które odnotowywano w historycznych relacjach.

Więcej

Agnieszka Kania Wróżbita

Lekarz, poeta, wicekanclerz Uniwersytetu Wiedeńskiego Johannes Cuspinian z obrazu Lucasa Cranacha Starszego to typ wiecznego chłopca. Tęgawy blondyn z cienkimi kręconymi włosami, świdrującymi oczami i perkatym zaczerwienionym nosem. Ma krótką szyję i jasną karnację ludzi Północy (pierwsze promienie słońca spieką go na raka). Na lnianą koszulę narzucił ciemny płaszcz podbity futrem. Upierścieniowanymi, pulchnymi jak serdelki palcami znaczy stronę oprawionej w skórę książki. Za nim pejzaż: rdzawe dolomity z twierdzą na szczycie (podobną do fortecy w miasteczku Kronach). Osobna skała dla samotnej czworokątnej wieży, na lewo lodowiec (widać, że malarz znał gleczer tylko z opowiadań). Na niebie ptactwo. Sowa, która pomyliła noc z dniem, chwyciła w szpony krzykliwego bażanta. Sroka i czapla fruwają po cichu. Pod nimi łąka. Spory ruch jak na alpejską dolinę: siedem kobiet, z tego trzy całkiem gołe. Krytycy sztuki mówią o nich „muzy”. Jest więc bogini pływania żabką, bogini prania bielizny, bogini wcierania wonnych olejków, bogini nicnierobienia i spacerów po lesie.

Więcej

Marcin Sabiniewicz Szukając Wilna

Zatrzymaliśmy się w Wilnie przy jednej z wąskich, pochyłych uliczek w centrum miasta. Kontury budynków w ciemności zacierały się, co w niczym mi nie przeszkadzało. Znałem Wilno, mieszkałem w nim na długo, zanim po raz pierwszy tam przyjechałem. Jawiło się w blasku jakiejś niemożliwej do osiągnięcia na ziemi czystości w poezji Miłosza. Poniemieckie miasteczka – Ziębice, Ząbkowice Śląskie – znane mi od dzieciństwa upodobniały się do niego. Niech tu będzie wyraźnie powiedziane: to, co wewnętrznie przeżyte, ma prymat nad zewnętrznymi wydarzeniami. Rzeczywistość nie jest czymś danym, ale celem, do którego się dąży, nieuchwytnym i zagadkowym. A jeżeli można przewidywać przyszłość – bo istnieje gdzieś, poza zasięgiem naszych decyzji i ich konsekwencji – to można też widzieć przeszłość, istniejącą w jakimś niewyobrażalnym dla nas teraz. Co tłumaczyłoby głosy na pochyłej uliczce, które dobiegły mnie zaraz po przyjeździe.

Więcej

poczta redakcyjna Ars amandi

Od kilku miesięcy zaczytuję się w dziele A. J. Lieblinga "Między posiłkami. Apetyt na Paryż" w świetnym przekładzie Anny Arno. Stało się ono moją biblią i będzie nią, aż nie pojawi się nowa. Otóż ten dowcipny autor nie ogranicza się tylko do kulinariów, lecz sporo miejsca poświęca paryskiej ars amandi.

Więcej

Agnieszka Papieska Syn telegrafisty z Aracataki

Baśniowy sposób opowiadania, w którym zacierają się granice między tym, co rzeczywiste, a tym, co fantastyczne, sprawia, że łatwo ulec czarowi tej powieści. Sto lat to czas, w którym spełnia się los siedmiu pokoleń rodziny Buendía, zbiegając się z historią wioski Macondo od jej założenia aż do upadku. Te zewnętrzne zdarzenia to jedna warstwa powieści, prawdziwy jednak dramat rozgrywa się w planie mitycznym, gdyż w nim dopiero możliwe jest zbliżenie się do istoty ludzkich spraw. W tym planie "Sto lat samotności" to opowieść o początku i końcu świata, ale także o miłości, samotności i śmierci, o wiecznej zagadce istnienia.

Więcej

Elżbieta Lempp Galeria jednej fotografii (23)

Dla Albrechta kontakty osobiste z pisarzami były ważne. W długi weekend, 1 listopada 2001, pojechaliśmy z naszą Olą w Beskid Niski do Andrzeja Stasiuka. Następnego dnia, po śniadaniu, Andrzej i Monika pokazali nam okolicę. Odwiedziliśmy cmentarz łemkowski.

Więcej

Anna Arno Książka w zielonym płótnie

Książka w zielonej oprawie trafiła do antykwariatu, gdzie natknęła się na nią ciotka. Ponad pół wieku później powieść Josepha Freemana z dedykacją dla Hanny Mortkowicz-Olczakowej nie zainteresowała antykwariusza. Leży na moim biurku. Nie tylko książki mają swój los, ale także towarzyszą naszym losom, a nawet je współtworzą. Joseph Freeman to pisarz nieomal całkowicie zapomniany. Jego książki wypożyczam w wirtualnej bibliotece. Idę po jego śladach, zaczynając od zdawkowych, nieścisłych notek w internetowych encyklopediach („urodził się w Polsce”). Moje spotkanie z Freemanem jest przypadkowe. A jednak pozwalam się prowadzić. Poruszyła mnie troska, z jaką ciotka traktowała tę książkę.

Więcej

Dawid Szkoła Joseph Roth

Dla ubogiego chłopca z odległych Brodów nagle zaświeciło słońce, a los stał się łaskawy. Roth osiągnął sukces literacki i finansowy, miał piękną żonę i świetlaną przyszłość. Gazety wysyłały go na długie miesiące do Moskwy i Paryża, aby stamtąd słał felietony, książki jego zaś sprzedawały się wyjątkowo dobrze i powoli ich autor zapisywał się w historii literatury światowej. Jednak ludziom urodzonym pod czarno-żółtym słońcem dane jest wyłącznie – powołując się na Musila – poczucie ewentualności i niepewność. Nic nie jest stałe, nic nie jest trwałe, jak nietrwała była monarchia Franciszka Józefa i Galicja, jak wątpliwe jest ludzkie życie.

Więcej

Joanna Olczak-Ronikier Zaświaty

Wierzę, że w Zaświatach będzie tak, jakbym chciała. Myślę o tej krainie często, zaglądam tam i sprawdzam, czy wszystko w porządku. Moi najbliżsi: matka i babka czekają na mnie. Ale nie popędzają. Wieczność nauczyła je cierpliwości. Choć, kiedy czują moją niewidzialną obecność, odrywają się od najbardziej pasjonującej rozmowy z panią Żeromską, o Stefanie, naturalnie, albo z Marią Paczowską o Gombrowiczu i zaczynają się o mnie martwić.

Więcej

Joanna Ugniewska Jak można być neapolitańczykiem?

W Neapolu doświadczenie autobiograficzne i doświadczenie miasta splatają się w jedno, a ich idealnym wyrazem jest formuła „pięknego dnia”, prymarny obraz na dnie pamięci, tkwiący tam niczym zatopiony statek. „Piękny dzień” to nie tylko ciąg zmysłowych doznań – kąpiele w morzu, wyprawy na Capri i Ischię, łowienie ryb, smaki i zapachy – lecz i niezmienny punkt odniesienia, miara wszystkiego, nietzscheańskie Wielkie Południe zawieszające czas.

Więcej

Warto również przeczytać...

Rozmowa na wystawie

Galeria jednej fotografii (52)

Spod powieki (C)

Jasny kadr – zapisane w drodze

Jesień poezji

Jednonogi spadochroniarz

Korespondencja z Krystyną Marek (8)

Na marginesie lektur Lektora (1)

Eulogium

List do Agnieszki Papieskiej

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

„Księga Przyjaciół” jest czasopismem internetowym. Publikujemy w nim wiersze, szkice, wspomnienia, recenzje książek. Co tydzień „Księga” wzbogaca się o kolejne cztery wpisy zaprzyjaźnionych z nami autorów, którzy zechcieli podzielić się swoimi wrażeniami.

To, co zazwyczaj nazywamy przyjaźnią i przyjaciółmi, to są jeno znajomości i zażyłości zawiązane dla jakiejś okazji lub dogodności. W przyjaźni, o której mówię, zlewają się one i stapiają jedna z drugą w aliażu tak doskonałym, że zacierają i gubią bez śladu szew, który je połączył […]. „Bo to był on; bo to byłem ja”.
Michel de Montaigne

Najczęściej czytane

Jeleński: album rodzinne

„Złote gwoździe” Bohdana Paczowskiego

Los Grassmanna

Kim była Scarlett Panufnik?

Z zapisków pianisty (I)

Tajemnica nestorki

Towarzyski pustelnik

Moje Zakopane

Autorzy

Poczta redakcyjna

Anna Arno

Świadectwa

Piotr Anderszewski

Andrzej Bart

Paweł Bem

Ewa Bieńkowska

Beata Bolesławska-Lewandowska

Stefan Chwin

Dariusz Czaja

Józef Czapski

Krzysztof Czyżewski

Janusz Degler

Jakub Dolatowski

Patrick Leigh Fermor

Tomasz Fiałkowski

Aleksander Fiut

Andrzej Franaszek

Renata Gorczyńska

Ewa Górniak Morgan

Irena Grudzińska-Gross

Jacek Hajduk

Paweł Hertz

Eva Hoffman

Hugo von Hofmannsthal

Jerzy Illg

Paweł Kądziela

Agnieszka Kania

Ireneusz Kania

Wojciech Karpiński

Stanisław Kasprzysiak

Wojciech Kass

Jan Maria Kłoczowski

Piotr Kłoczowski

Paweł Kłoczowski

Andrzej Stanisław Kowalczyk

Dorota Kozińska

Katarzyna Kuczyńska-Koschany

Elżbieta Lempp

Jarosław Ławski

Poczta redakcyjna

Małgorzata Łukasiewicz

Janusz Majcherek

Wojciech Majcherek

Maciej Miłkowski

Piotr Mitzner

Robert Morgan

Paweł Muratow

Zygmunt Mycielski

Mikołaj Nowak-Rogoziński

Joanna Olczak-Ronikier

Marek Pacukiewicz

Agnieszka Papieska

Robert Papieski

Przemysław Pawlak

Anna Piwkowska

Ewa Pobłocka

poczta redakcyjna

Marek Radziwon

Joanna Rolińska

Alicja Rosé

Marcin Sabiniewicz

Annemarie Schwarzenbach

ks. Jan Sochoń

Jerzy Stempowski

Marian Sworzeń

Adam Szczuciński

Dawid Szkoła

Michał Szymański

Teresa Tomsia

Bogdan Tosza

Joanna Ugniewska

Artur Urban

Henryk Urbanek

Miłosz Waligórski

Krzysztof A. Worobiec

Teresa Worowska

Marta Wyka

Adam Zagajewski

Marek Zagańczyk

Poczta redakcyjna

Jan Zieliński

„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Cookies set by Google for logged in users.

Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.

Name:

lets-make-cookies_consent

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

rok

Description:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Name:

lets-make-cookies_categories

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

rok

Description:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Name:

_GRECAPTCHA

Domain:

.google.com

Duration:

6 miesięcy

Description:

Służy do ochrony przed spamem.

Przechowują dane narzędzi analitycznych, np.: Google Analytics.

Name:

_ga[_customname]

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

rok

Description:

Rejestruje nowy identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej

Name:

_gat[_customname]

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

dzień

Description:

Plik używany jest do kontrolowania liczby żądań przeglądarki użytkownika do serwera.

Name:

_gid

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

dzień

Description:

Rejestruje identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej.

Przechowują dane związane z działaniem reklam.

Name:

_fbp

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

3 miesiące

Description:

Służy do zapisywania i śledzenia danych o wizytach użytkownika.

Name:

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

3 miesiące

Description:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Name:

IDE

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

13 miesięcy (EOG)

Description:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Name:

_gcl_au

Domain:

/wydawnictwoproby.pl

Duration:

90 dni

Description:

Plik służy do przechowywania danych o interakcjach i śledzenia konwersji.

Name:

NID

Domain:

.google.com

Duration:

6 miesięcy

Description:

Służy do dostarczania reklam, retargetowania i przechowywania preferencji użytkownika.

Name:

RUL

Domain:

.google.com

Duration:

12 miesięcy

Description:

Służy do weryfikacji poprawności wyświetlania reklam w witrynie.

Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami.

There is no cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych.

There is no cookies.

There is no consent yet.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystko