Księga Przyjaciół

Maciej Miłkowski Trzecia droga

Osiemnaście opowiadań z tomu "Oto początek naszej historii" w doskonałym, powściągliwym i wspaniale zrównoważonym przekładzie Krzysztofa Umińskiego to właściwie same arcydzieła. Nie ma tu żadnego tekstu słabszego, żadnego niekoniecznego. Równie dobre są teksty wczesne, co późne. Wolff urzeka, o czymkolwiek pisze. Dla każdego tematu znajduje najwłaściwszą formę. Z każdej, najbanalniejszej nawet sytuacji, potrafi wydobyć całą jej głębię filozoficzną. Pod tym względem jego opowiadania przypominają arcydzieła malarstwa: pokazują jedną chwilę wyjętą z czyjejś egzystencji, pokazują ograniczoną czasowo i przestrzennie sytuacje, a przy tym przekonują, że jest to sytuacja w jakimś sensie filozoficznie brzemienna. Ta chwila, kiedy zepsuł ci się samochód. Ta chwila, gdy oglądasz z matką mieszkanie na wynajem. Ten moment, gdy w kawiarni podsłuchujesz czyjąś rozmowę. To jest właśnie twój wielki zakręt egzystencjalny.

Więcej

Świadectwa Iwona Smolka „Mieczysław Jastrun – w odsłonach Czasu”

Wiersze dyktowane czasem historii są najmocniejszym świadectwem lat, gdy „Trumną był piec krematorium”. Czytam je i nie rozumiem, jak mogły ulec zapomnieniu. Zadrwił chyba z nas, piszących o poezji, Duch Czasu. Odkryta została twórczość Paula Celana i jego „Fuga śmierci", ale dopiero dziś widzę, jak ten dół „kopany w powietrzu” trzy lata wcześniej pojawił się w bezradnym pytaniu Mieczysława Jastruna „Jak rzucić wieniec zielony / Na grób wykopany w powietrzu?”. Wiersze-świadectwa są pisane ze szczeliny między życiem a śmiercią, ze szczeliny między żywymi a zmarłymi, gdy trwa stan zawieszenia, gdy „To, co jest, i to, czego nie ma, jednako jest puste”. Ukrywający się Żyd wie, że każdy może go wydać i powtarza odwieczny lament.

Więcej

Świadectwa Dorota Fortuna „Biblioteka Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Neapolu – wspomnienie”

Kiedy w 2012 roku po raz pierwszy pojechałam do Villi Ruffo, do domu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, z zamiarem sporządzenia inwentarza jego biblioteki, nie miałam pojęcia, z czym przyjdzie mi się zmierzyć. Na miejscu zobaczyłam zastawione książkami regały, książki ułożone w stosy, w podwójnych rzędach, piętrzące się w każdym wolnym miejscu, wypełniające prawie cały dom. Główny zbiór znajdował się w dwóch pomieszczeniach na parterze – w studio pisarza. Pozostałe książki w różnych miejscach: w korytarzu na niewielkim regale, w sąsiednim pomieszczeniu w zamkniętej szafie, na piętrze. W pokoju Lidii Croce – spory zbiór wyraźnie wybranych przez nią egzemplarzy, najcenniejszych i najbliższych sercu. To tu spotkały się po latach dwa egzemplarze debiutanckiej książki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego "Żywi i umarli", obie z dedykacjami. Jedna ofiarowana Lidii w 1945 roku, druga – „Samemu sobie” – w tym samym czasie. Księgozbiór zamykał wielki regał w holu na piętrze, wypełniony książkami w podwójnych rzędach.

Więcej

Ewa Bieńkowska GHG

Jesteśmy, jestem już o 25 lat starsza, moje myślenie o Herlingu przechodzi na nieco inne obszary, ale zawsze jest mgnienie zachwytu. Ten człowiek z jego biografią, z niesamowitą młodością na dalekiej Północy, z heroiczno-dramatycznym wiekiem męskim, z czymś co może się kojarzyć z przekleństwem w życiu uczuciowym; z przyjaźniami należącymi do najpłodniejszych jakie wydała nasza historia; z długim późnym owocowaniem, które nie miało nic z „zawodu literata”, było dopracowaniem się świata wewnętrznego całkowicie suwerennego. W tym sensie stał się dla mnie gwiazdą na europejskim horyzoncie, który był ojczyzną humanizmu i zakorzenienia się humanizmu w tym, co go przekracza. A skoro przypadek, który można określić jako straszny i wzniosły, który wygnał go z Anglii, wygnał z Niemiec, sprawił, że jego życie zrosło się z geografią i historią Włoch, lubię myśleć o nim na tle krajobrazów i kultury włoskiej. Te oczarowały go, stając się tworzywem, którego nie mógłby oddzielić od własnej osoby.

Więcej

Wojciech Karpiński Świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

"Inny świat" przyniosłem do domu jak tajemny skarb. Miałem przed sobą londyńskie wydanie Gryfu w ciemnoczerwonej okładce z przedmową Bertranda Russella. Czytałem z wypiekami na policzkach. Tej nocy już nie zasnąłem. Nad ranem wyszedłem na balkon naszego mieszkania na Narbutta. Robiło się jasno. Patrzyłem na znajomy skwer, na szare domy, z uczuciem trudnym do zdefiniowania i wówczas, i teraz, lecz bardzo wyraźnym, że dostrzegam znajome widoki nowymi oczami, zmieniony przez niedawną lekturę. Otworzyło się we mnie okno na inny świat, świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, narzucający się umysłowi i sercu z niezwykłą mocą.

Więcej

Teresa Tomsia Ławka Witka Różańskiego

Wiersze Witka Różańskiego, który żył cicho na obrzeżu Poznania – a jednocześnie był uznanym i podziwianym poetą, przyjacielem Edwarda Stachury – ujawniają też wewnętrzny niepokój człowieka pytającego o tajemnicę: „Z trwogi zrodzony / w pośpiechu żyjący / układam klocki bycia / zapinam guziki / chwalę Boga i śpiewam / czy starczy mi sił / by umrzeć na Twe zawołanie”. Zamykając świat w metaforze Witek odsuwał ten niepokój, a w wierszach czynił rachunek sumienia, godząc się na los, jaki przypadł mu w udziale.

Więcej

Paula Sawicka Zapiski ze stanu wojennego w szarym stukartkowym zeszycie (II)

Julka w zatłoczonym tramwaju chciała koniecznie wiedzieć, gdzie Natalia ma swojego Witka. Musiałam jej powiedzieć, że go WRONa internowała. A dlaczego? – padło nieuchronne u czterolatki pytanie, skupiając na nas uwagę współpasażerów. – Myślę, że się go boi – odpowiedziałam czując na sobie badawcze spojrzenia. Nie dało się odgadnąć czy życzliwe. [...] Jutro Natalia jedzie do Witka. Upiekę czarne ciasto. Chciałam je czymś nadziać, choćby kartką z ucałowaniami, ale okropnie na mnie nakrzyczeli (Mirek z Natalią, a potem dołączyła Teresa). Nie rozumiem ich. Na pewno nadziewane byłoby dużo lepsze. W końcu zgodzili się na daktyle.

Więcej

Katarzyna Kuczyńska-Koschany Pod tlenem – 55 sonetów (XXVIII)

Wspaniała brawura oryginału zatraca się w przekładach tego sonetu, a przywracać oddech da się jedynie radykalnie, jak gdy re-animuje się istotę żywą: wtedy najczęściej łamie się żebra. Ratunek to jednocześnie naruszenie i przywrócenie. Tam, gdzie istnieje groźba nieodwracalnej utraty życia, tam rośnie też ratunek; tam gdzie zagrożenie, tam ratunek, w tym samym miejscu – powie po latach najlepszy, przekraczający mistrza (bo przeżył śmierć w pełni życia), uczeń Rilkego: Celan.

Więcej

Andrzej Stanisław Kowalczyk O przyjacielu

pamiętam nosił przy sobie słownik jak inni brewiarz / brakuje nam słów mawiał słów jest za mało / bóg trudzi się i pyszni / nie ma powodu abyśmy pozostawali za nim w tyle / potrzebujemy słów urodziwych i wieloznacznych / słów które prowadzą do kogoś / i obudzą zazdrość jahwe

Więcej

Jacek Hajduk Nad Owidiuszem (7)

Autor "Metamorfoz", jak Wergiliusz, jest przewodnikiem Dantego, ale działa w przebraniu, w dyskrecji, w ukryciu – niczym Atena w "Odysei". [...] Dante spotyka Homera, Horacego, Owidiusza i Lukana („cztery wielkie cienie”). Wraz z Wergiliuszem stanowią oni piątkę podziwianych przez Florentczyka poetów antycznych. [...] Chwilę porozmawiali między sobą – mówi nam Dante-pielgrzym – po czym zwrócili się do niego i zaprosili go do swego grona: „byłem szósty wśród takiej mądrości”. Owidiusz – schrystianizowany; Dante – zaliczony (przez siebie samego) do grona wielkich pogan. Oto jest moc poezji!

Więcej

Warto również przeczytać...

Róże bez Eizyków

Pod tlenem – 55 sonetów (XXX)

Muzeum cz. 6 – „Małe opowieści” czyli historia tkwi w szczegółach…

Muzeum sztuki nowoczesnej czy współczesnej?

Tomasz Kubikowski „Starodawny żeglarz Coleridge’a”

Nad stawem u Lambertów*

Ptasznik jako metafora

Szkoła Czechowicza

Z ostatniej chwili (Notatki do powieści „Dybuk mniemany”) I

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

„Księga Przyjaciół” jest czasopismem internetowym. Publikujemy w nim wiersze, szkice, wspomnienia, recenzje książek. Co tydzień „Księga” wzbogaca się o kolejne cztery wpisy zaprzyjaźnionych z nami autorów, którzy zechcieli podzielić się swoimi wrażeniami.

To, co zazwyczaj nazywamy przyjaźnią i przyjaciółmi, to są jeno znajomości i zażyłości zawiązane dla jakiejś okazji lub dogodności. W przyjaźni, o której mówię, zlewają się one i stapiają jedna z drugą w aliażu tak doskonałym, że zacierają i gubią bez śladu szew, który je połączył […]. „Bo to był on; bo to byłem ja”.
Michel de Montaigne

Najczęściej czytane

Jeleński: album rodzinne

„Złote gwoździe” Bohdana Paczowskiego

Los Grassmanna

Kim była Scarlett Panufnik?

Tajemnica nestorki

Z zapisków pianisty (I)

Trzy mity o Wisławie Szymborskiej (Kilka myśli z okazji stulecia Jej urodzin)

Towarzyski pustelnik

Autorzy

poczta redakcyjna

Świadectwa

Anna Arno

Marek Artur Abramowicz

Piotr Anderszewski

Andrzej Bart

Paweł Bem

Ewa Bieńkowska

Beata Bolesławska-Lewandowska

Stefan Chwin

Dariusz Czaja

Józef Czapski

Krzysztof Czyżewski

Justyna Dąbrowska

Janusz Degler

Jakub Dolatowski

Patrick Leigh Fermor

Tomasz Fiałkowski

Aleksander Fiut

Andrzej Franaszek

Renata Gorczyńska

Ewa Górniak Morgan

Janusz Górski

Irena Grudzińska-Gross

Jacek Hajduk

Paweł Hertz

Eva Hoffman

Hugo von Hofmannsthal

Jerzy Illg

Paweł Kądziela

Agnieszka Kania

Ireneusz Kania

Wojciech Karpiński

Stanisław Kasprzysiak

Wojciech Kass

Jarosław Klejnocki

Jan Maria Kłoczowski

Piotr Kłoczowski

Paweł Kłoczowski

Andrzej Stanisław Kowalczyk

Dorota Kozińska

Tomasz Kubikowski

Katarzyna Kuczyńska-Koschany

Elżbieta Lempp

Krzysztof Lisowski

Jarosław Ławski

Małgorzata Łukasiewicz

Janusz Majcherek

Wojciech Majcherek

Maciej Miłkowski

Piotr Mitzner

Robert Morgan

Paweł Muratow

Zygmunt Mycielski

Mikołaj Nowak-Rogoziński

Joanna Olczak-Ronikier

Marek Pacukiewicz

Bohdan Paczowski

Agnieszka Papieska

Robert Papieski

Przemysław Pawlak

Anna Piwkowska

Ewa Pobłocka

Marek Radziwon

Joanna Rolińska

Alicja Rosé

Marcin Sabiniewicz

Roberto Salvadori

Paula Sawicka

Annemarie Schwarzenbach

ks. Jan Sochoń

Jerzy Stempowski

Marian Sworzeń

Adam Szczuciński

Dawid Szkoła

Michał Szymański

Teresa Tomsia

Bogdan Tosza

Joanna Ugniewska

Artur Urban

Henryk Urbanek

Miłosz Waligórski

Mariusz Wilk

Krzysztof A. Worobiec

Teresa Worowska

Marta Wyka

Adam Zagajewski

Marek Zagańczyk

Jan Zieliński

„Niezbędne” pliki cookie są wymagane dla działania strony. Zgoda na pozostałe kategorie, pomoże nam ulepszać działanie serwisu. Firmy trzecie, np.: Google, również zapisują pliki cookie. Więcej informacji: użycie danych oraz prywatność. Pliki cookie Google dla zalogowanych użytkowników.

Niezbędne pliki cookies są konieczne do prawidłowego działania witryny.

Nazwa:

lets-make-cookies_consent

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Nazwa:

lets-make-cookies_categories

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Przechowuje dane dotyczące zgody użytkownika.

Nazwa:

_GRECAPTCHA

Domena:

.google.com

Czas trwania:

6 miesięcy

Opis:

Służy do ochrony przed spamem.

Przechowują dane narzędzi analitycznych, np.: Google Analytics.

Nazwa:

_ga[_customname]

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

rok

Opis:

Rejestruje nowy identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej

Nazwa:

_gat[_customname]

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

dzień

Opis:

Plik używany jest do kontrolowania liczby żądań przeglądarki użytkownika do serwera.

Nazwa:

_gid

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

dzień

Opis:

Rejestruje identyfikator, który służy do generowania danych statystycznych dotyczących odwiedzin na stronie internetowej.

Przechowują dane związane z działaniem reklam.

Nazwa:

_fbp

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

3 miesiące

Opis:

Służy do zapisywania i śledzenia danych o wizytach użytkownika.

Nazwa:

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

3 miesiące

Opis:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Nazwa:

IDE

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

13 miesięcy (EOG)

Opis:

Służy do dostarczania użytkownikom dostosowanych reklam oraz retargetingu.

Nazwa:

_gcl_au

Domena:

/wydawnictwoproby.pl

Czas trwania:

90 dni

Opis:

Plik służy do przechowywania danych o interakcjach i śledzenia konwersji.

Nazwa:

NID

Domena:

.google.com

Czas trwania:

6 miesięcy

Opis:

Służy do dostarczania reklam, retargetowania i przechowywania preferencji użytkownika.

Nazwa:

RUL

Domena:

.google.com

Czas trwania:

12 miesięcy

Opis:

Służy do weryfikacji poprawności wyświetlania reklam w witrynie.

Umożliwia wysyłanie do Google danych użytkownika związanych z reklamami.

Brak plików cookies.

Umożliwia wyświetlanie reklam spersonalizowanych.

Brak plików cookies.

Brak zgody.

Zapisz ustawienia Akceptuj wszystko